مزایا و معایب پارچه نخ پنبه

پارچه‌های نخ پنبه (نخی) به مانند هر محصولی، دارای مزایا و معایب خاصی هستند. به همین دلیل است که برخی از تولید کنندگان از این نوع پارچه برای تولیدات خود استفاده می‌کنند و برخی دیگر سراغ پارچه با جنس‌های دیگه می‌روند. ما در این مقاله قصد داریم به طور مفصل در مورد مزایا و معایب پارچه نخ پنبه صحبت کنیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.

پارچه نخ پنبه چیست؟

شاید شما هم با شنیدن عبارت پارچه نخی به این فکر کنید که احتمالاً همه پارچه‌ها از در هم بافتن نخ به دست می‌آیند اما تمامی پارچه‌ها اینطور نیستند. پارچه نخی اصطلاح رایجی است که بیشتر برای پارچه از جنس نخ پنبه به کار می‌رود؛ در واقع این پارچه‌ها با استفاده از نخ‌های پنبه‌ای تولید می‌شوند؛ بنابراین صحیح‌تر آن است که آنها را با نام پارچه نخ پنبه بشناسیم.

همان گونه که می‌دانیم، پنبه الیافی گیاهی است. گفته می‌شود که به احتمال زیاد، پیشینه استفاده از این گیاه برای تولید نخ، پارچه و لباس به بیش از 5000 سال قبل از میلاد مسیح و کشور هندوستان بر می‌گردد.

لطافت، استحکام، قابلیت تنفس بالا و ضد حساسیت بودن از مهم‌ترین ویژگی‌های پارچه نخ پنبه هستند. بدیهی است که این منسوجات، انواع مختلفی داشته و از نظر ضخامت، روش بافت، طرح، رنگ و مواردی از این قبیل، متنوع هستند.

در ادامه با نحوه تولید پارچه نخ پنبه و موضوع اصلی مقاله یعنی مزایا و معایب پارچه نخ پنبه آشنا ‌می‌شوید.

چگونگی تولید پارچه نخ پنبه

از آنجا که الیاف پنبه از گیاهی با همین نام به دست می‌آیند، می‌توان گفت که اولین مرحله تولید پارچه نخ پنبه، برداشت محصول و سپس پاک کردن پنبه است. امروزه این کارها به واسطه دستگاه‌ها با سرعت و دقت بالایی انجام می‌شوند. طی فرآیند پنبه پاک کنی، دانه پنبه از الیاف آن جدا می‌گردد؛ البته دستگاه‌هایی وجود دارند که علاوه بر خارج ساختن دانه از غلاف گیاه، پنبه را از هر گونه آلودگی پاک می‌کنند.

در مرحله بعد پنبه تمیز و خالص، طی فرآیندهای خاصی به رشته‌های دراز تبدیل می‌شود؛ این رشته‌ها باید به دستگاه‌های نخ ریسی منتقل شوند. بعد از تولید نخ پنبه‌ای، معمولاً یک سری فرآیندهای شیمیایی طی می‌شود؛ در نهایت می‌توان نخ پنبه را به صورت سفید یا رنگ‌آمیزی شده برای تولید پارچه‌های گوناگون به کار برد.

رایج‌ترین تجهیزات بافت پارچه نخ پنبه، این منسوجات را به روش بافت تار و پودی یا گردبافی تهیه می‌کنند. بعد از تولید پارچه، پروسه رنگ‌ آمیزی و ایجاد طرح و نقش (در صورت لزوم) انجام می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: نخ ویسکوز چیست؟

مزایای پارچه نخ پنبه

بر کسی پوشیده نیست که منسوجات تهیه شده از الیاف طبیعی، برتری خاصی نسبت به محصولات مشابه الیاف مصنوعی دارند؛ به خصوص پنبه که به ایجاد حس خوب لطافت مشهور است.

برخی از مزایای مهم پارچه نخ پنبه در ادامه آمده‌اند.

نرمی و راحتی

نرمی و عدم تحریک پوست، شاید اصلی‌ترین دلیل استقبال مردم جهان از پارچه نخ پنبه‌ای باشد؛ علاوه بر این نخ پنبه، خاصیت انعطاف پذیری و کشسانی داشته، البسه تهیه شده با آن بسیار راحت هستند؛ به همین دلیل برای تهیه لباس کودکان و لباس زیر استفاده می‌شود؛ همچنین نخ پنبه برای تولید محصولاتی مثل باند و گاز پزشکی به کار می‌رود.

اگر تولید کننده پارچه هستید و قصد دارید پارچه با بالاترین میزان نرمی را تولید کنید، در خرید نخ پنبه درنگ نکنید. زیرا پارچه‌های نخ پنبه، در نرمی و راحتی، بهترین هستند.

وزن سبک

هر چند که وزن پارچه پنبه‌ای به فاکتورهایی مثل ضخامت نخ به کار رفته و روش بافت بستگی دارد؛ اما به طور کلی وزن منسوجات نخ پنبه در مقایسه با حجم آنان، بسیار سبک است. هر کس که آشنایی اندکی با منسوجات داشته باشد، می‌داند که این ویژگی، یک مزیت مهم برای پارچه به شمار می‌رود؛ زیرا پوشیدن البسه سبک، حس خوبی ایجاد کرده، در حالی که سنگین بودن پارچه، سختی کار خیاطی و ناراحتی فرد مصرف‌کننده لباس را در پی دارد.

عایق حرارتی بودن

ویژگی شگفت انگیز پارچه نخ پنبه، نگه داشتن هوا در بین منافذ خود است؛ در نتیجه پارچه مذکور، نوعی عایق حرارتی به شمار می‌رود. لازم به توضیح است که در پارچه‌های نخ پنبه تابستانه‌ای که بافت ظریفی داشته و تا حدودی نازک هستند، به دام انداختن هوا در بافت پارچه، تنفس آزادانه پوست و خنکی را در پی دارد

البته باید این نکته را نیز بدانید که در مورد پارچه‌های پنبه‌ای ضخیم، نگه داشتن هوا در بافت، باعث گرم نگه داشتن بدن می‌شود؛ زیرا هوا رسانای ضعیفی به شمار رفته و مانع نفوذ هوای سرد به لباس می‌گردد.

دوام بالا

مقاومت بالا در برابر کشیدگی و پارگی از جمله ویژگی‌های اساسی پارچه نخ پنبه است؛ علاوه بر این برخلاف بسیاری از پارچه‌ها، منسوجات پنبه‌ای را می‌توانیم، با آب گرم شستشو دهیم؛ بدون این که نگران آسیب دیدن بافت و فرسایش پارچه باشیم. به طور کلی پوشاک و لوازم تهیه شده از پارچه نخ پنبه، دوام و طول عمر بالایی دارند؛ در برابر مواد شوینده نیز مقاومت می‌کنند.

جذب رطوبت مناسب

پارچه پنبه‌ای، دارای منافذ بسیار ریزی بوده و هیچ گونه مشکلی برای تنفس پوست ایجاد نمی‌کند؛ این ویژگی تاثیر زیادی بر کاهش میزان تعریق بدن دارد؛ علاوه بر این پارچه نخ پنبه، قدرت جذب رطوبت بالایی دارد؛ بنابراین عرق بدن را جذب کرده و از باقی ماندن آن بر روی پوست جلوگیری می‌کند. می‌دانیم که این مسئله، تاثیر زیادی بر بهداشت پوست و حفظ سلامت آن دارد.

گفته می‌شود که پارچه پنبه‌ای اصل و مرغوب، قادر است، به میزان یک پنجم وزن خود، رطوبت جذب کند؛ نکته جالب این است که در این شرایط، حالت ناخوشایند خیسی لباس احساس نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: پارچه پلی استر

معایب پارچه نخ پنبه

در کنار همه مزایایی که برای پارچه نخ پنبه ذکر شد، این محصول، معایبی نیز دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

آب رفتن پارچه

آبرفت پارچه نخ پنبه، شاید اصلی‌ترین مشکل آن باشد؛ اما روش‌هایی برای کاهش میزان آب رفتگی پارچه وجود دارد. بهترین کار آن است که قبل از دوخت لباس، پارچه را به مدت چند ساعت در آب قرار داد؛ البته روش‌های دیگری نیز وجود دارند و با افزودن یک سری مواد می‌‌توان میزان آبرفتگی را به میزان بالایی کاهش داد؛ از این رو برخی پارچه‌های پنبه‌ای با پسوند شسته شده و بدون آبرفت، عرضه می‌شوند.

چروک شدن سریع

علی رغم ایجاد حس خوب و دوام بالا، پارچه پنبه‌ای به سرعت چروک می‌شود. تنها راه مقابله با این مشکل، مراقبت از لباس و اتو زدن آن به روش صحیح است.

کپک زدگی

پارچه‌های نخ پنبه، دچار بیدزدگی نمی‌شوند؛ اما متاسفانه در صورت قرار گرفتن در مکان مرطوب و فاقد نور، کپک می‌زنند؛ بنابراین در خصوص محل نگهداری پارچه‌ها و لباس‌های پنبه‌ای باید احتیاط کرد.

وادادن پارچه

این مشکل در برخی پارچه‌های نخ پنبه مشاهده شده و به معنای کش آمدن و از دست رفتن حالت اولیه پارچه است؛ پوشاکی که دچار این مشکل می‌گردند؛ پس از چند بار استفاده، گشاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. خوشبختانه در بسیاری از موارد با انجام فرآیندهایی بر روی نخ یا پارچه، از ایجاد این مشکل پیشگیری می‌کنند.

نحوه تشخیص پارچه نخ پنبه

قبل از هر چیز باید خاطر نشان کرد که لمس پارچه، روش چندان صحیحی برای تشخیص نخی بودن آن نیست و در بسیاری از موارد نوع بافت پارچه افراد را به اشتباه می‌اندازد. با این حال، محصولات پنبه‌ای، حس نرمی و لطافت را انتقال داده و حالت خشن ندارند؛ همچنین پارچه پنبه‌ای تا حدودی مات است؛ در صورت مشاهده درخشندگی و براقیت، به احتمال زیاد، مقدار قابل توجهی الیاف مصنوعی (به عنوان مثال پلی استر) در پارچه به کار رفته است.

بهترین و مطمئن‌ترین شیوه برای تشخیص نخ پنبه‌ای بودن پارچه یا لباس، سوزاندن قسمتی از آن (یک یا چند نخ کافی است) است؛ به عبارت دیگر پنبه‌ای بودن پارچه را باید با توجه به نحوه سوختن، همچنین رنگ و بوی دود یا خاکستر به جا مانده تشخیص داد.

در ادامه آنچه گفته شد، باید بیان کرد که پارچه پنبه‌ای به سرعت آتش می‌گیرد؛ اما به هیچ عنوان ذوب نمی‌شود، همچنین حالت جمع شدگی پیدا نمی‌کند و فرآیند سوختن آن سریع است. بوی ناشی از سوختن الیاف پنبه‌ای، بسیار شبیه بوی سوختن چوب و کاغذ است. خاکستر حاصل از سوختن آن، خاکستری یا سیاه بوده، حالت گلوله گلوله یا چسبنده پیدا نمی‌کند؛ البته برای بررسی خاکستر، باید اندکی صبر کنید تا سرد شود. این خاکستر، بسیار نرم و شکننده است.

ییشتر بخوانید:  پارچه ویسکوز

راهنمای مراقبت از پارچه نخ پنبه

به طور کلی پارچه نخ پنبه، محصولی بادوام و مقاوم است؛ اما اولاً مسائلی مانند کیفیت رنگ‌آمیزی می‌توانند، بر ثبات طرح و رنگ پارچه تاثیر بگذارند؛ ثانیاً همان طور که پیشتر توضیح داده شد، پوشاک پنبه‌ای با خطر آب رفتگی مواجه هستند.

به منظور مراقبت از پارچه نخ پنبه، توصیه می‌شود که آن را حتی‌الامکان با آب خنک و شوینده‌های ملایم شستشو دهید؛ رعایت این موارد، نه تنها از آب رفتگی قابل توجه پارچه یا لباس جلوگیری می‌کند، ثبات رنگ و افزایش طول عمر پارچه را در پی دارد.

علاوه بر آنچه گفته شد، بهتر است، پارچه پنبه‌ای با دست شسته شود؛ اما به احتمال زیاد با توجه به سبک زندگی‌های امروزی، شستشو با دست (به خصوص در مورد محصولاتی مثل ملافه و روتختی) مشکل به نظر می‌رسد؛ بنابراین در صورتی که قصد دارید، محصول نخ پنبه‌ای را با ماشین بشویید، از شوینده مناسب (مایع‌های مخصوص ماشین لباسشویی) استفاده کرده و کار شستشو را با توجه به برنامه ماشین برای پارچه‌های مختلف انجام دهید.

یکی دیگر از روش‌های مراقبتی توصیه شده، برای پارچه نخ پنبه، این است که همواره پیش از شستن پوشاک، آنها را چند ساعت در آب قرار دهیم و سپس به ماشین منتقل کنیم؛ انجام این کار تاثیر زیادی بر پیشگیری از آبرفت پارچه دارد.

توصیه مراقبتی دیگر، درباره اتو زدن پارچه نخ پنبه است؛ برای انجام این کار، بهتر است، حتی الامکان از اتو بخار استفاده کرد؛ اما توصیه مهم‌تر آن است که با تا زدن به روش صحیح و مراقبت، از چروک شدن زیاد آن جلوگیری کنیم؛ علاوه بر این نباید اجازه دهیم، لباس، بیش از حد چروک شود و سپس به سراغ اتو برویم.