آیا تا به حال به این فکر کرده اید که آن لباس خنک و لطیفی که در تابستان می پوشید، از چه جنسی ساخته شده است؟ یا شاید به دنبال پارچه ای هستید که هم حس طبیعی داشته باشد و هم قیمت مناسبی؟ راز این معما ممکن است در کلمه ای نهفته باشد که شاید کمتر شنیده باشید: ویسکوز. این پارچه شگفت انگیز، با ترکیبی منحصر به فرد از ویژگی های طبیعی و مصنوعی، دنیای مد و لباس را متحول کرده است. در این مقاله، به دنیای جذاب پارچه ویسکوز سفر می کنیم و تمام زوایای آن را از تاریخچه تا کاربردهای متنوع، بررسی می کنیم. پس با ما همراه باشید تا به رازهای این پارچه پرکاربرد پی ببرید.
پارچه ویسکوز چیست؟
پارچه ویسکوز، که با نام ریون نیز شناخته میشود، یکی از انواع پارچه نیمه مصنوعی است که از خمیر چوب به دست میآید. این پارچه با وجود منشأ طبیعی خود، تحت فرآیندهای شیمیایی قرار میگیرد تا به الیاف ویسکوز تبدیل شود. ویسکوز به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی مانند لطافت، قابلیت تنفس، جذب رطوبت بالا و درخشندگی، در صنعت مد و لباس بسیار محبوب است. این پارچه در انواع مختلفی مانند ویسکوز ساده، ویسکوز کشی و ویسکوز ابریشمی تولید میشود و در تهیه انواع لباسها، از جمله لباسهای تابستانی، بلوز، دامن، پیراهن و حتی لباس زیر مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، ویسکوز به دلیل خاصیت رنگ پذیری بالا، میتواند در رنگها و طرحهای متنوعی تولید شود.
ویژگی | توضیحات |
منبع | الیاف سلولزی طبیعی (معمولاً چوب) که به صورت شیمیایی پردازش شدهاند. |
بافت | نرم، لطیف، و ابریشمی با درخشندگی ملایم. |
قابلیت تنفس | بالا؛ به خوبی هوا را عبور میدهد و باعث احساس خنکی میشود. |
جذب رطوبت | عالی؛ رطوبت را به خوبی جذب میکند و به سرعت خشک میشود. |
دوام | متوسط؛ در حالت خیس ضعیفتر میشود و ممکن است در اثر شستشوی مکرر یا ساییدگی آسیب ببیند. |
چین و چروک | به راحتی چروک میشود، اما با اتوکشی مناسب میتوان آن را صاف کرد. |
رنگپذیری | بسیار خوب؛ رنگها را به خوبی جذب میکند و درخشندگی بالایی دارد. |
آلرژیزایی | کم؛ معمولاً باعث حساسیت پوستی نمیشود. |
قیمت | مقرون به صرفه؛ نسبت به ابریشم طبیعی ارزانتر است. |
مراقبت | شستشوی دستی یا ماشینی با آب سرد و شوینده ملایم، خشک کردن در سایه یا با حرارت کم، اتوکشی با دمای متوسط. |
مراحل تولید پارچه ویسکوز چیست؟
تولید پارچه ویسکوز طی چندین مرحله انجام میشود که در زیر به صورت خلاصه شرح داده شده است:
- تهیه خمیر چوب: در ابتدا، چوب درختانی مانند کاج، صنوبر، بامبو یا اکالیپتوس به قطعات کوچک خرد شده و به خمیر تبدیل میشود.
- تبدیل خمیر به سلولز: خمیر چوب با مواد شیمیایی مانند سود سوزآور (هیدروکسید سدیم) ترکیب میشود تا سلولز از آن استخراج شود.
- تبدیل سلولز به ویسکوز: سلولز استخراج شده با دیسولفید کربن واکنش داده و به مادهای به نام زانتات سلولز تبدیل میشود. این ماده در محلول سود سوزآور حل شده و محلولی چسبناک به نام ویسکوز ایجاد میکند.
- ریسندگی: محلول ویسکوز از طریق منافذ ریزی به نام اسپینرت به داخل حمام اسیدی پمپ میشود. در این مرحله، ویسکوز به صورت رشتههای پیوسته جامد در میآید که به آنها نخ فیلامنت میگویند.
- تمیز کردن و سفید کردن: فیلامنتهای تولید شده شسته و سفید میشوند تا ناخالصیها و رنگهای ناخواسته از بین بروند.
- برش و ریسندگی مجدد: در این مرحله، فیلامنتها به طولهای کوتاهتر برش داده شده و دوباره ریسیده میشوند تا نخ ویسکوز تولید شود.
- بافندگی یا کشبافی: نخ ویسکوز بافته یا کشباف میشود تا پارچه ویسکوز تولید شود.
- رنگرزی و تکمیل: پارچه ویسکوز در رنگها و طرحهای مختلف رنگرزی میشود و برای بهبود ویژگیهایی مانند نرمی، ضد چروک شدن و مقاومت در برابر آب، تحت عملیات تکمیلی قرار میگیرد.
در نهایت، پارچه ویسکوز آماده استفاده در تولید انواع محصولات نساجی مانند لباس، روتختی، پرده و … میشود.
انواع پارچه ویسکوز
ارچه ویسکوز به دلیل تنوع در فرآیند تولید و ترکیب الیاف، در انواع مختلفی در بازار موجود است که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند:
- ویسکوز معمولی (Regular Viscose) :این نوع ویسکوز، رایجترین و سادهترین نوع آن است که از الیاف خالص ویسکوز بافته میشود. نرم، لطیف و سبک است و به دلیل قابلیت تنفس بالا، برای لباسهای تابستانی و روزمره مناسب است.
- ویسکوز کشی (Viscose Jersey) :این نوع ویسکوز با استفاده از تکنیک کشبافی تولید میشود و خاصیت کشسانی دارد. به دلیل انعطافپذیری و راحتی، برای لباسهای ورزشی، تیشرت، تاپ و لباسهای زیر مناسب است.
- ویسکوز ابریشمی (Viscose Crepe) این نوع ویسکوز با بافتی چروک و ظاهری شبیه به ابریشم تولید میشود. ظریف، سبک و لَخت است و برای لباسهای مجلسی، بلوز، دامن و شال مناسب است.
- مُدال (Modal) :مُدال نوعی ویسکوز بهبود یافته است که از الیاف سلولزی درخت راش تولید میشود. نسبت به ویسکوز معمولی نرمتر، مقاومتر در برابر چروک و رنگپریدگی است و جذب رطوبت بالایی دارد. برای لباسهای زیر، حوله، روتختی و لباسهای ورزشی مناسب است.
- لیوسل (Lyocell) :لیوسل نیز نوعی ویسکوز بهبود یافته است که با فرآیند تولید سازگار با محیط زیست تولید میشود. الیاف آن قویتر و بادوامتر از ویسکوز معمولی است و در برابر چروک شدن مقاوم است. برای انواع لباسها، ملحفه و روتختی مناسب است.
- ویسکوز مخلوط (Blended Viscose) :این نوع ویسکوز با ترکیب الیاف ویسکوز با الیاف دیگری مانند پلیاستر، پنبه، کتان یا لینن تولید میشود. هدف از این ترکیب، بهبود ویژگیهای پارچه مانند استحکام، دوام، قابلیت تنفس و کاهش چروک پذیری است.
کاربرد پارچه ویسکوز چیست؟
پارچه ویسکوز به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، در طیف گستردهای از محصولات نساجی و پوشاک مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از کاربردهای رایج این پارچه عبارتند از:
پوشاک
- لباسهای تابستانی: به دلیل خاصیت خنک کنندگی، جذب رطوبت و لطافت، ویسکوز گزینهای ایدهآل برای لباسهای تابستانی مانند بلوز، پیراهن، دامن، شلوارک و لباسهای ساحلی است.
- لباسهای روزمره: ویسکوز در تهیه انواع لباسهای روزمره مانند تیشرت، تاپ، شلوار، کت و دامن نیز کاربرد دارد و به دلیل راحتی و سبکی، انتخابی مناسب برای استفاده روزمره است.
- لباسهای مجلسی: انواع ویسکوز ابریشمی و مخلوط با الیاف دیگر، در تهیه لباسهای مجلسی مانند پیراهنهای شب، کت و شلوار و لباسهای مهمانی استفاده میشوند و ظاهری شیک و زیبا به آنها میبخشند.
- لباس زیر: ویسکوز به دلیل نرمی، لطافت و قابلیت تنفس، گزینهای مناسب برای لباسهای زیر مانند تاپ، شورت و لباس خواب است.
- لباسهای ورزشی: ویسکوز کشی به دلیل خاصیت کشسانی و انعطافپذیری، در تهیه لباسهای ورزشی مانند لگ، تاپ ورزشی و شلوارک ورزشی کاربرد دارد.
منسوجات خانگی
- روتختی و ملحفه: ویسکوز به دلیل نرمی، لطافت و قابلیت تنفس، گزینهای مناسب برای روتختی، ملحفه و روبالشی است.
- پرده: ویسکوز در تهیه پردههای سبک و لَخت نیز استفاده میشود و به دلیل تنوع در رنگ و طرح، میتواند با دکوراسیونهای مختلف هماهنگ شود.
- رومیزی و دستمال سفره: ویسکوز در تهیه رومیزی و دستمال سفرههای زیبا و شیک نیز کاربرد دارد.
سایر کاربردها
- آستر لباس: ویسکوز به عنوان آستر لباس نیز استفاده میشود و به دلیل نرمی و لطافت، راحتی بیشتری برای پوشیدن لباس فراهم میکند.
- لوازم جانبی: ویسکوز در تهیه لوازم جانبی مانند روسری، شال، کراوات و دستمال گردن نیز کاربرد دارد.
به طور کلی، پارچه ویسکوز به دلیل تنوع در انواع، رنگها و طرحها، کاربردهای بسیار گستردهای در صنعت نساجی و پوشاک دارد و میتواند نیازهای مختلف مصرف کنندگان را برآورده کند.
پارچه ویسکوز مناسب چه فصلی است؟
همانطور که گفته شد، پارچه ویسکوز به دلیل خنک بودن و قابلیت تنفس بالا، برای فصلهای گرم سال بسیار مناسب است. تصور کنید در یک روز گرم تابستانی یک پیراهن از جنس ویسکوز پوشیدهاید. به دلیل جذب رطوبت بالای این پارچه، عرق بدن شما به سرعت جذب میشود و احساس خیسی و چسبندگی نخواهید داشت. همچنین به دلیل سبک بودن و نرمی پارچه ویسکوز، پیراهن به تن شما نمیچسبد و هوا به راحتی در آن جریان پیدا میکند و احساس خنکی و راحتی بیشتری میکنید.
اما جالب است بدانید که ویسکوز تنها محدود به لباسهای تابستانی نمیشود. از این پارچه در تولید انواع لباسها مانند شلوار، دامن، کت و حتی لباسهای شب استفاده میشود. به عنوان مثال، یک شومیز ابریشمی را در نظر بگیرید که بسیار زیبا و شیک است اما قیمت بالایی دارد. ویسکوز میتواند جایگزین مناسبی برای ابریشم باشد چرا که ظاهری براق و لطیف مانند ابریشم دارد اما قیمت آن بسیار مناسبتر است.
سخن پایانی
پارچه ویسکوز، با تنوع گسترده در انواع، رنگها و طرحها، به عنوان یک پارچه پرکاربرد و محبوب در صنعت مد و نساجی شناخته میشود. ویژگیهای منحصر به فرد این پارچه، از لطافت و قابلیت تنفس گرفته تا قیمت مناسب و سازگاری با محیط زیست، آن را به گزینهای ایدهآل برای تولید انواع پوشاک و منسوجات خانگی تبدیل کرده است.
اگر به دنبال تهیه پارچه ویسکوز با کیفیت بالا و قیمت مناسب هستید، فورپیلارز با بیش از ۳۹ سال سابقه درخشان در زمینه واردات و صادرات مواد اولیه نساجی، میتواند بهترین گزینه برای شما باشد. این شرکت با ارائه انواع الیاف ویسکوز، مواد رنگرزی و نخهای ویسکوز با کیفیت، نیازهای شما را در صنعت نساجی برطرف میکند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و سفارش محصولات، همین حالا با کارشناسان فورپیلارز تماس بگیرید و از مشاوره رایگان آنها بهرهمند شوید.
10 پاسخ
“خیلی جالب بود! من همیشه فکر میکردم ویسکوز یه نوع پارچه مصنوعیه، اما اینکه از الیاف طبیعی ساخته میشه خیلی خوبه. میشه بیشتر در مورد فرآیند تولیدش توضیح بدید؟”
ممنون از توجه شما! درسته، ویسکوز از سلولز گیاهان ساخته میشه که یه ماده طبیعیه. اما برای تبدیل این سلولز به الیاف قابل استفاده در صنعت نساجی، یه سری فرآیندهای شیمیایی روش انجام میشه. به طور خلاصه، سلولز با مواد شیمیایی مختلفی ترکیب و تبدیل به مایع چسبناکی میشه. بعد این مایع از طریق سوراخهای ریز به محلول دیگهای تزریق میشه و به شکل الیاف درمیاد. در نهایت این الیاف شسته، خشک و برای بافت پارچه آماده میشن
من چند تا لباس ویسکوز دارم که خیلی دوستشون دارم. ولی یه مشکل که دارن اینه که زود چروک میشن. چیکار کنم که کمتر چروک بشن؟
درسته، ویسکوز نسبت به بعضی پارچههای دیگه بیشتر مستعد چروک شدنه. برای کاهش چروک لباسهای ویسکوز میتونید این نکات رو رعایت کنید:
از ماشین لباسشویی با دور کند برای شستشو استفاده کنید.
لباسها رو قبل از شستشو پشت و رو کنید.
از خشککن با دمای پایین استفاده کنید یا اجازه بدید لباسها در هوای آزاد خشک بشن.
لباسها رو به محض خشک شدن از روی بند بردارید و تا زده یا آویزون کنید.
در صورت نیاز از اتو با دمای مناسب برای پارچه ویسکوز استفاده کنید.
مقاله خوبی بود، اما به نظرم جای مقایسه ویسکوز با پارچههای دیگه مثل پنبه و پلیاستر خالی بود
ممنون از نظرتون. حق با شماست، مقایسه ویسکوز با پارچههای دیگه میتونه به خوانندهها در انتخاب پارچه مناسب کمک کنه.
در مقایسه با پنبه، ویسکوز:
نرمتر و لطیفتره.
جذب رطوبت بالاتری داره.
چروک پذیری بیشتری داره.
در مقایسه با پلیاستر، ویسکوز:
تنفس پذیری بیشتری داره.
دوستدار محیط زیست تره.
مقاومت کمتری در برابر چروک شدن داره.
در بهروزرسانیهای بعدی مقاله، حتماً این موارد رو اضافه خواهیم کرد.
من به پارچههای مصنوعی حساسیت دارم. آیا ویسکوز برای من مناسب است؟
با سلام،
حساسیت به پارچههای مختلف میتونه دلایل متفاوتی داشته باشه. درسته که ویسکوز یه پارچه نیمه مصنوعیه، اما چون پایه اون الیاف طبیعی سلولزه، معمولاً حساسیتزا نیست.
البته در فرآیند تولید ویسکوز از مواد شیمیایی استفاده میشه که ممکنه در بعضی افراد حساسیت ایجاد کنه.
اگه سابقه حساسیت به پارچههای خاص رو دارین، بهتره قبل از استفاده از ویسکوز، یه تیکه کوچک از پارچه رو روی پوستتون امتحان کنید.
در صورت مشاهده هرگونه علائم حساسیت، از پوشیدن لباس ویسکوز خودداری کنید و با پزشک مشورت کنید
آیا پارچه ویسکوز برای دوخت لباس کودک مناسب است؟
سلام،
بله، ویسکوز به دلیل نرمی، لطافت و جذب رطوبت بالا، میتونه گزینه مناسبی برای لباس کودک باشه.
البته به این نکته توجه کنید که ویسکوز نسبت به پنبه مقاومت کمتری در برابر سایش و پارگی داره.
بنابراین اگه به دنبال پارچهای با دوام بالا برای لباس کودک هستین، شاید پنبه گزینه بهتری باشه.
همچنین، در نظر داشته باشید که بعضی از انواع ویسکوز ممکنه برای پوست حساس نوزادان مناسب نباشن.
در کل، قبل از انتخاب پارچه برای لباس کودک، به جنس، کیفیت و حساسیت پوست کودک توجه کنید