پارچه پلی استر چیست و چه کاربردی دارد؟

پارچه پلی استر یکی از شگفتی‌ها دنیای مدرن است که با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود توانسته یجایگاه ویژه‌ای در صنعت پوشاک و طراحی داخلی به‌دست آورد. این پارچه که از الیاف مصنوعی تولید شده، به‌عنوان جایگزینی مقرون‌به‌صرفه و بادوام برای پارچه‌های طبیعی مانند پنبه و پشم مطرح شده است. پلی‌استر به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت، چروک‌نشدن و سبکی، امروزه در سراسر جهان به یکی از پرکاربردترین گزینه‌ها برای طراحی لباس و محصولات دیگر تبدیل شده است.

پارچه پلی استر چیست و چگونه تولید می‌شود؟

پلی‌استر اولین بار در سال ۱۹۴۱ توسط دو شیمیدان انگلیسی کشف شد و بعدها در دهه ۱۹۷۰ به شهرت گسترده‌ای دست یافت. در آن زمان، پلی‌استر به عنوان فیبر معجزه‌ای شناخته شد که می‌توانست بدون نیاز به اتو کردن برای مدت طولانی پوشیده شود. این ویژگی‌ها سبب شد تا در مدت کوتاهی محبوبیت زیادی در بین مصرف‌کنندگان پیدا کند.

پلی‌استر به‌طور کلی به عنوان یک پلیمر مصنوعی شناخته می‌شود که از ترکیب اتیلن گلیکول و اسید ترفتالیک تولید می‌شود. در حقیقت، پلی‌استر نوعی پلاستیک است که به شکل الیاف تولید شده و برای بافت پارچه‌های مختلف استفاده می‌شود. با توجه به مزایای بسیاری که این ماده داشت، پلی‌استر به سرعت جایگاه خود را در صنعت پوشاک و دیگر محصولات تثبیت کرد. تولید پارچه‌های پلی‌استر به دو روش عمده انجام می‌شود:

1. تولید از مواد خام:  در این روش، ماده اصلی پلی‌استر از اتیلن گلیکول مشتق شده از نفت و اسید ترفتالیک خالص به‌دست می‌آید. این مواد به صورت پلیمری ترکیب شده و سپس از طریق فرآیندی به نام اکستروژن به نخ‌های بسیار ریز تبدیل می‌شوند. در نهایت، این نخ‌ها به هم تابیده شده و الیاف پلی‌استر را تشکیل می‌دهند که برای تولید پارچه استفاده می‌شوند.
2. تولید از پلاستیک بازیافتی:  در این روش تولید پارچه پلی استر، پلاستیک‌های بازیافتی مانند بطری‌های پلاستیکی جمع‌آوری شده و پس از شستشو و تمیز کردن، به قطعات کوچک تبدیل می‌شوند. این قطعات پلاستیکی سپس ذوب شده و همانند روش اول از طریق فرآیند اکستروژن به نخ تبدیل می‌شوند. تولید پلی‌استر از پلاستیک بازیافتی به کاهش ضایعات پلاستیکی و حمایت از محیط زیست کمک می‌کند.

در یک جمع‌بندی می‌توان گفت که پارچه‌های پلی‌استر یکی از مهم‌ترین دستاوردهای صنعت نساجی هستند که با ترکیبی از دوام، قیمت مناسب و ویژگی‌های منحصر به‌فرد، جایگاه ویژه‌ای در بین پارچه‌های مصنوعی پیدا کرده‌اند.

واص فیزیکی و شیمیایی پلی استر

پلی‌استر یکی از پرکاربردترین الیاف مصنوعی در جهان است که به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد خود در تولید منسوجات و پوشاک به‌طور گسترده استفاده می‌شود. در زیر به بررسی کامل خواص فیزیکی و شیمیایی پلی‌استر می‌پردازیم:

خواص فیزیکی پلی‌استر:

• الیاف پلی‌استر دارای سطح صاف و بدون چین و چروک هستند که باعث می‌شود پارچه‌های تهیه شده از این الیاف جلوه‌ای براق و صیقلی داشته باشند.
• وزن مخصوص پلی‌استر در حدود 1.38 گرم بر سانتی‌متر مکعب است که این مقدار نشان‌دهنده سبک بودن نسبی این الیاف است.
• طول و قطر الیاف پلی‌استر به‌طور دلخواه و بر اساس نیازهای مصرفی تغییر می‌کند. این ویژگی انعطاف‌پذیری در تولید پارچه‌های متنوع را فراهم می‌کند.
• پلی‌استر به دلیل استحکام بالای خود معروف است. استحکام الیاف کوتاه پلی‌استر در حدود 3.5 تا 4 گرم بر دنیر است که به معنی مقاوم بودن این الیاف در برابر پارگی و کشش است.
• الیاف پلی‌استر به دلیل الاستیسیته خوب خود مقاومت بسیار بالایی در برابر چروک شدن دارند.
• پلی‌استر در برابر حرارت مقاومت بالایی دارد. این ویژگی پلی‌استر را در برابر حرارت‌های معمول استفاده روزانه مقاوم می‌سازد.
• جذب رطوبت در الیاف پلی‌استر بسیار کم است. به‌طور کلی، پلی‌استر تنها 0.4 درصد رطوبت جذب می‌کند که این باعث می‌شود پارچه پلی استری خشک‌شوی سریع و قابلیت شستشوی آسان داشته باشد.

خواص شیمیایی پلی‌استر:

• پلی‌استر در برابر اسیدها مقاوم است و در محیط‌های اسیدی دچار تغییرات شیمیایی نمی‌شود. این ویژگی باعث می‌شود پلی‌استر در برابر بسیاری از مواد شوینده و پاک‌کننده‌ها مقاوم باشد.
• گروه‌های استر موجود در ساختار پلی‌استر در حضور بازها دچار هیدرولیز می‌شوند و این منجر به تخریب الیاف می‌شود.
• پلی‌استر در برابر نور و اکسیداسیون مقاوم است که این ویژگی باعث می‌شود که پارچه‌های تهیه شده از پلی‌استر در برابر اشعه‌های خورشیدی و شرایط جوی مقاومت خوبی داشته باشند.

کاربردهای متنوع پارچه پلی استر

پلی‌استر به دلیل ویژگی‌های خاص خود، کاربردهای بسیار گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. در زیر به برخی از مهم‌ترین کاربردهای پلی‌استر اشاره می‌کنیم:

1. لوازم خانگی: پلی‌استر در تولید لوازم خانگی مانند روتختی، پتو، پرده و موکت به کار می‌رود. این محصولات به دلیل مقاومت در برابر لکه و رطوبت و همچنین دوام بالا، برای استفاده‌های طولانی‌مدت بسیار مناسب هستند.
2. آشپزخانه و حمام: الیاف میکروفایبر پلی‌استر به دلیل قابلیت جذب بالا و نرمی، در تولید حوله‌های حمام، حوله‌های آشپزخانه و دستمال‌های تمیزکاری بسیار محبوب است. این مواد به سرعت خشک می‌شوند و کاربردی و بادوام هستند.
3. دکوراسیون داخلی: پلی‌استر در تولید لوازم دکوراسیونی مانند روکش مبل، بالشتک و تزئینات داخلی خانه به کار می‌رود. دوام و مقاومت بالا در برابر سایش و لکه، آن را به گزینه‌ای مناسب برای استفاده‌های خانگی تبدیل کرده است.
4. کاربردهای صنعتی: به دلیل مقاومت بالا در برابر کشش و سایش در صنایع مختلف از جمله تولید طناب‌ها و کمربندهای ایمنی استفاده می‌شود. همچنین در تولید عایق‌ها و مواد مقاوم در برابر حرارت نقش مهمی دارد.
5. پوشاک: پارچه پلی استر به دلیل دوام، مقاومت در برابر چروک و توانایی ترکیب با الیاف طبیعی، به طور گسترده در صنعت پوشاک استفاده می‌شود. این پارچه در تولید لباس‌های روزمره، لباس‌های رسمی، لباس‌های ورزشی، جوراب و حتی لباس زیر کاربرد دارد.
6. 6. بسته‌بندی و بطری‌ها: پلی‌استر به‌ویژه به شکل PET (پلی‌اتیلن ترفتالات) برای ساخت بطری‌های پلاستیکی قابل بازیافت و ظروف بسته‌بندی مواد غذایی استفاده می‌شود که به دلیل قابلیت بازیافت و دوام بالا بسیار پرکاربرد است.

در نهایت می‌توان گفت، پلی‌استر به عنوان یک ماده مصنوعی با ویژگی‌های منحصر به فرد و قابلیت ترکیب با الیاف طبیعی، کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف دارد. از تولید پوشاک و لوازم خانگی گرفته تا کاربردهای صنعتی و بسته‌بندی، پلی‌استر به عنوان یکی از مهم‌ترین الیاف مصنوعی در جهان شناخته می‌شود.

مزایا و معایب پارچه پلی استر

همانطور که گفته شد، پلی‌استر یکی از پرکاربردترین مواد در صنعت پوشاک است که مزایا و معایب خاص خود را دارد:

مزایای پارچه پلی‌استر:

1. بادوام بودن:  پلی‌استر الیاف بسیار مستحکمی دارد که در برابر پاره شدن، کشیدگی و پرزدهی مقاوم است و لباس‌های تولید شده از این پارچه نیاز به مراقبت ویژه ندارند.
2. چروک‌پذیری کم:  این پارچه به‌سختی چروک می‌شود و همین امر آن را مناسب لباس‌های روزمره می‌کند.
3. مقاوم در برابر رطوبت:  پلی‌استر رطوبت را جذب نمی‌کند، به همین دلیل در تولید لباس‌های فضای باز و چادرهای کمپینگ بسیار استفاده می‌شود.
4. قابلیت رنگ‌پذیری بالا:  پلی‌استر رنگ‌ها را به خوبی جذب کرده و به همین دلیل از تنوع رنگ بالایی برخوردار است.
5. هزینه تولید پایین:  پلی‌استر به‌طور گسترده تولید می‌شود و از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است.
6. نگهداری آسان:  این پارچه نیاز به مراقبت زیادی ندارد و شستشوی آن بسیار ساده است.
7. مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی سخت:  پارچه پلی استر در شرایط بد آب‌وهوایی شکل و فرم خود را حفظ می‌کند.

معایب پارچه پلی‌استر:

1. عدم تنفس‌پذیری:  پلی‌استر رطوبت و عرق بدن را جذب نمی‌کند و ممکن است باعث احساس گرما و چسبندگی شود.
2. حساسیت پوستی:  برخی افراد ممکن است به الیاف مصنوعی پلی‌استر حساسیت داشته باشند و واکنش‌های پوستی نشان دهند.
3. اشتعال‌پذیری بالا:  این پارچه بسیار مستعد اشتعال است و باید در برابر شعله محافظت شود.
4. الکتریسیته ساکن:  پلی‌استر می‌تواند الکتریسیته ساکن ایجاد کند که گاهی ممکن است برای موها یا لباس‌های دیگر مشکل‌ساز شود.
5. مشکل محیط زیستی:  پلی‌استر از الیاف نفتی تولید می‌شود و قابلیت تجزیه‌پذیری ندارد که این امر مشکلات محیط زیستی به همراه دارد.

در مجموع، پلی‌استر به دلیل دوام و مقرون به صرفه بودن محبوب است، اما محدودیت‌هایی از نظر راحتی و مسائل محیط زیستی دارد.

انواع پارچه پلی استر

در ادامه به بررسی انواع پارچه‌های پلی استری می‌پردازیم:

1. پلی استر PCDT (پلی‌استر دی‌متیل ترفتالات)

پلی استر PCDT به دلیل خاصیت ارتجاعی و انعطاف‌پذیری بالا، هرچند محبوبیت کمتری نسبت به دیگر انواع پلی استر دارد، اما در صنایع نساجی کاربردهای زیادی دارد. این نوع پلی استر بیشتر برای تولید پرده‌ها و پوشش مبلمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2. پلی استر PET (پلی‌اتیلن ترفتالات)

PET یکی از پرکاربردترین و شناخته‌شده‌ترین انواع پلی استر است. اتیلن که از مشتقات نفتی است، عنصر اصلی تشکیل‌دهنده‌ این نوع پلی استر محسوب می‌شود. یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی پارچه PET، قابلیت بازیافت آن است. این نوع پلی استر به‌خصوص در تولید پوشاک، بطری‌ها و محصولات صنعتی کاربرد دارد.

3. پارچه مشبکی پلی استر

این نوع پارچه که بافتنی است و سوراخ‌های باز در بافت آن مشاهده می‌شود، از زمان‌های قدیم در صنعت نساجی استفاده می‌شده است. پارچه پلی استر مشبکی بسته به نوع استفاده و طراحی، می‌توانند در رنگ‌ها، وزن‌ها و طرح‌های مختلف تولید شوند. این پارچه‌ها به‌ویژه برای لباس‌های ورزشی و محصولات تهویه‌پذیر بسیار کاربردی هستند.

4. پلی استر گیاهی

پلی استر گیاهی، از منابع طبیعی مانند نیشکر تولید می‌شود و به دلیل شباهت زیاد به الیاف طبیعی مورد توجه است. این پارچه با ترکیب اتیلن گلیکول و دی‌متیل ترفتالات به دست می‌آید. پلی استر گیاهی، یکی از سازگارترین انواع پلی استر با محیط زیست محسوب می‌شود.

5. پلی پنبه (ترکیب پنبه و پلی استر)

پلی پنبه ترکیبی از ۶۰درصد پنبه و ۴۰درصد پلی استر است که بسته به نوع محصول، ممکن است این نسبت تغییر کند. در این ترکیب، پنبه به دلیل قابلیت تنفس و جذب و پلی استر به دلیل مقاومت و استحکام بالا استفاده می‌شوند. این نوع پارچه به دلیل نرمی، مقاومت در برابر چروک و مقرون‌به‌صرفه بودن، برای تولید پوشاکی مانند تی‌شرت‌های مردانه، مانتو و دامن‌ها بسیار محبوب است.

پارچه پلی استر مناسب چه فصلی است؟

پارچه پلی‌استر به دلیل ویژگی‌های خاص خود مانند دفع رطوبت و ضد آب بودن، برای فصل‌های مختلف کاربردهای متفاوتی دارد. در فصل‌های گرم و مرطوب، به خصوص در تابستان، توصیه می‌شود از پوشیدن لباس‌های ساخته شده از پلی‌استر خودداری کنید. این پارچه تمایل به دفع رطوبت دارد و باعث می‌شود که بدن بیشتر عرق کند، زیرا نمی‌تواند تعریق را جذب کرده و بدن را خنک کند. در نتیجه، برای روزهای گرم تابستانی که بدن نیاز به تنفس و خنکی بیشتری دارد، پارچه‌های نخی یا ترکیبات قابل تنفس بیشتر توصیه می‌شوند.

از سوی دیگر، در فصل‌های سرد سال، پلی‌استر به دلیل عایق بودن و توانایی دفع آب، انتخاب مناسبی است. این پارچه کمک می‌کند که گرمای بدن حفظ شده و سرما به بدن نفوذ نکند. به همین دلیل، استفاده از پارچه پلی استر به‌خصوص در لایه‌های بیرونی لباس‌های زمستانی مانند کاپشن یا بادگیر توصیه می‌شود. این لایه بیرونی از بدن در برابر سرما و رطوبت محافظت می‌کند و مانع از تماس مستقیم پارچه با پوست می‌شود که ممکن است در برخی موارد منجر به تحریک پوست گردد.

بنابراین، پلی‌استر برای فصول سرد مانند پاییز و زمستان مناسب‌تر است، اما برای فصول گرم مانند تابستان، بهتر است از پارچه‌های با قابلیت تنفس بهتر استفاده شود.

نحوه نگهداری از پارچه‌های پلی استر

برای نگهداری و شست‌وشوی پارچه‌های پلی‌استر، رعایت چند نکته مهم می‌تواند به حفظ کیفیت و عمر طولانی‌تر این پارچه‌ها کمک کند. از آنجا که پلی‌استر یک الیاف مصنوعی است، با حرارت زیاد و شرایط خاص آسیب‌پذیر است. در زیر به اصول مهم نگهداری از پارچه‌های پلی‌استر اشاره می‌شود:

1. اجتناب از حرارت زیاد

حرارت زیاد می‌تواند باعث شکستن الیاف پلی‌استر و آسیب به پارچه شود. به همین دلیل، بهترین روش برای شست‌وشوی این پارچه استفاده از آب ولرم یا سرد است. آب ولرم به حفظ ساختار پارچه کمک می‌کند، اما توجه داشته باشید که آب سرد ممکن است لکه‌ها، به‌ویژه لکه‌های روغنی، را به خوبی از بین نبرد.

2. انتخاب شوینده‌های ملایم

از شوینده‌های ملایم و عاری از مواد شیمیایی قوی استفاده کنید، زیرا مواد قوی ممکن است به پارچه آسیب برسانند. همچنین، مطمئن شوید که لباس‌های همرنگ را با هم در ماشین لباسشویی قرار دهید تا از تغییر رنگ جلوگیری شود.

3. خشک کردن در دمای پایین

پلی‌استر نسبت به دمای زیاد حساس است و قرار دادن لباس‌ها در خشک‌کن با دمای بالا می‌تواند به ساختار پارچه آسیب بزند. برای خشک کردن لباس‌های پلی‌استر، از دمای پایین و زمان کم در خشک‌کن استفاده کنید یا لباس‌ها را در هوای آزاد خشک نمایید.

با رعایت این نکات، لباس‌های شما که با پارچه پلی استر ساخته شده‌اند زیباتر باقی مانده و طول عمر بیشتری خواهند داشت.

جمع‌بندی

پارچه‌های پلی‌استر یکی از پرکاربردترین الیاف مصنوعی در صنایع مختلف هستند. به دلیل ویژگی‌های خاص خود مانند مقاومت در برابر چین و چروک، حفظ فرم، دوام بالا و شست‌وشوی آسان، این پارچه‌ها در تولید انواع لباس‌های ورزشی، کاپشن، لوازم خواب و وسایل دکوراتیو به‌کار می‌روند. یکی از ویژگی‌های منفی پلی‌استر عدم جذب رطوبت است که می‌تواند باعث احساس چسبندگی و تولید الکتریسیته ساکن شود. با این حال، این ماده به دلیل قابلیت‌های متنوعش در ترکیب با الیاف دیگر، امکان تولید پارچه‌هایی با ویژگی‌های مختلف را فراهم می‌کند. از پارچه‌های کشسان و قابل تنفس برای تابستان گرفته تا پارچه‌هایی که برای روزهای سرد و بارانی مناسب هستند.

شرکت فور پیلارز  (4Pillars) با بیش از 39 سال سابقه در واردات و صادرات مواد اولیه نساجی، با استفاده از پیشرفته‌ترین ماشین‌آلات نساجی و بهترین مواد اولیه، نقش کلیدی در تولید نخ‌ها و الیاف باکیفیت ایفا می‌کند. این شرکت به دلیل رعایت استانداردهای جهانی و استفاده از متدهای روز دنیا، موفق به تولید محصولات با کیفیت بالا و قیمت‌های بهینه شده است. همچنین، تولید محصولات دوستدار محیط‌زیست و با کمترین ضایعات، یکی از اصول اصلی این برند است. اگر به دنبال پارچه و نخ‌های باکیفیت و مقرون به‌صرفه هستید، فور پیلارز انتخابی مناسب است که هم کیفیت و هم پایداری محیطی را در نظر دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بکیرید.