نخ پلی استر را می‌توان به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین مواد اولیه کارخانه‌های نساجی معرفی نمود. این نخ از الیاف پلی استر به دست آمده و از آنجا که به روش صنعتی تولید می‌شود، در زمره نخ‌های مصنوعی قرار می‌گیرد. با این حال برای ساخت آن از مواد طبیعی نیز استفاده می‌کنند.
شایان‌ذکر است که نخ پلی استر بر حسب نوع و میزان مواد اولیه به کار رفته، همچنین روش تولید به دسته‌های گوناگونی تقسیم می‌شود. در بخش‌های بعدی مقاله قصد داریم، انواع نخ پلی استر را معرفی کنیم اما پیش از آن لازم است، مطالبی را درباره روش تولید و ویژگی‌های نخ مذکور بیان کنیم.
نحوه تولید نخ پلی استر
جهت معرفی بیشتر نخ پلی استر باید گفت که دی متیل ترفتالات و اتیل گلیکول، مواد اصلی سازنده آن هستند. این مواد که از جنس پلی پروپیلن بوده و از مشتقات نفت به شمار می‌روند، طی فرایند‌های مختلف به پلیمر تبدیل شده و پس از آن توسط تجهیزات خاصی رشته‌هایی از آنان تولید می‌گردد. این الیاف تحت تاثیر سرما به لیف تبدیل می‌شوند. در نهایت پس از گرما دیدن و طی کردن چند مرحله دیگر، الیاف حاصل، برای تولید نخ آماده می‌شوند.
لازم به ذکر است که انواع نخ پلی استر، پروسه طولانی تولید را طی کرده و در مراحل مختلف، در بوته آزمایش قرار می‌گیرند؛ به بیان بهتر، میزان مقاومت، کشسانی، برگشت‌پذیری و استحکام این نخ‌ها طی چندین مرحله بررسی می‌شود. طی کردن این مراحل، به علاوه استفاده از مواد اولیه خاص و تجهیزات پیشرفته باعث می‌شود که پلی استر در زمره یکی از مرغوب‌ترین و پرمصرف‌ترین الیاف‌های مصنوعی قرار گیرد.
مشخصات الیاف پلی استر
از جمله ویژگی‌های مهم الیاف پلی استر می‌توان به دوام و استحکام بالا، انعطافپذیری، مقاومت در برابر کشیدگی و مقاومت در برابر مواد شوینده اشاره کرد. این گروه از نخ‌ها با توجه به کیفیت عالی و ویژگی‌هایی که دارند، جایگزین بسیار خوبی برای نخ‌های پنبه‌ای گران‌قیمت به شمار می‌روند؛ اما برخلاف پارچه‌های نخ پنبه، منسوجات تهیه شده از نخ پلی استر(پارچه پلی استر) آب نمی‌روند و به راحتی چروک نمی‌شوند؛ علاوه بر این بسیار رنگ‌پذیر بوده و به همین دلیل پارچه‌های بافته شده از آنها تنوع بالایی دارند.
ضد حساسیت بودن، براقیت و درخشندگی، مقاومت در برابر رطوبت، گرما و نور خورشید از دیگر مشخصات قابل ذکر الیاف پلی استر محسوب می‌گردند. ناگفته نماند که این نخ ها به میزان قابل توجهی در برابر مواد اسیدی دوام می‌آورند؛ همچنین تا حدودی در برابر مواد قلیایی مقاوم هستند.
بیشتر بخوانید: نخ پنبه مناسب چه فصلی است؟
مزایای نخ پلی استر
- مقاومت بالا: نخ پلی استر از مقاومت بالایی در برابر سایش، کشش، پارگی و چروک شدن برخوردار است. این ویژگی باعث می‌شود که لباس‌های ساخته شده از نخ پلی استر دوام بالایی داشته باشند و شکل خود را به خوبی حفظ کنند.
- مقاومت در برابر رطوبت: نخ پلی استر آب را به خود جذب نمی‌کند و به سرعت خشک می‌شود. به همین دلیل، لباس‌های پلی استر برای فعالیت‌های ورزشی و آب و هوای مرطوب مناسب هستند.
- مقاومت در برابر مواد شیمیایی: نخ پلی استر در برابر بسیاری از مواد شیمیایی، حلال‌ها و عوامل بیولوژیکی مانند کپک و قارچ مقاوم است.
- مقاومت در برابر حرارت: نخ پلی استر در برابر حرارت مقاوم است و به راحتی آتش نمی‌گیرد.
- نگهداری آسان: نخ پلی استر به راحتی شسته می‌شود و نیازی به اتو کردن ندارد.
- قیمت مناسب: نخ پلی استر نسبت به بسیاری از الیاف طبیعی مانند پنبه و ابریشم قیمت مناسب‌تری دارد.
معایب نخ پلی استر
- جذب کم رطوبت: اگرچه این ویژگی در برخی موارد مانند لباس‌های ورزشی مفید است، اما در لباس‌های روزمره می‌تواند باعث احساس ناراحتی و عرق کردن شود.
- الکتریسیته ساکن: نخ پلی استر به راحتی الکتریسیته ساکن تولید می‌کند که می‌تواند باعث چسبیدن لباس به بدن و ایجاد جرقه شود.
- حساسیت پوستی: در برخی افراد، نخ پلی استر می‌تواند باعث حساسیت پوستی و خارش شود.
- آسیب به محیط زیست: تولید نخ پلی استر به محیط زیست آسیب می‌رساند و این نخ به راحتی تجزیه نمی‌شود
انواع نخ پلی استر
انواع نخ پلی استر از نظر کیفیت جنس، نمره و ضخامت، برند تولیدکننده، همچنین کاربرد با یکدیگر فرق دارند؛ زیرا همان طور که پیشتر گفته شد، برای تولید این قبیل نخ‌ها از مواد و روش‌های مختلفی استفاده می‌شود؛ علاوه بر این نخ پلی استر ممکن است، از نوع خالص یا ترکیبی باشد؛ به عبارت دیگر گاهی اوقات برای تولید نخ، از پلی استر در کنار سایر الیاف مصنوعی و طبیعی (به‌عنوان‌مثال پشم، پنبه، ویسکوز و …) استفاده می‌شود.
در این قسمت از مقاله، ارقام اصلی و خالص نخ پلی استر را نام برده و توضیحات مختصری درباره آنها ارائه می دهیم.
نخ POY
یکی از مهم‌ترین نمونه‌های نخ پلی استر که ویژگی برگشت‌پذیری و انعطافپذیری بالایی دارد، نخ POY است. این نخ از حرارت دادن و ذوب چیپس‌های پلی استر به دست میآید؛ این مسئله باعث می‌شود که مقاومت بالایی در برابر گرما داشته باشد. علاوه بر اینها نخ POY اصطلاحاً آویزش بسیار خوبی دارد و برای تولید پارچه‌های خاص استفاده می‌شود.
نخ FDY
از فشرده‌سازی الیاف POY، نخ FDY به دست میآید. این نخ‌ها ویژگی‌های خاص و مقاومت بالایی دارند؛ از این رو برای تولید منسوجات مختلف، همچنین تهیه پتو و فرش، مورد استفاده قرار می‌گیرند. (فرش پلی استر)
نخ DTY
نخ DTY را می‌توان به طور خلاصه نوعی الیاف پلی استر حجیم تعریف نمود که نرمی و لطافت خاصی دارد و با گذر از چندین مرحله، در مجاورت گرما تولید می‌شود. این نخ در زمره پرکاربردترین نخ‌ها قرار گرفته و با اسامی مختلفی مثل ترویرا، استرج و تکسچره خوانده می‌شود؛ البته در ایران بیشتر تحت عنوان نخ ترویرا به کار می‌رود.
بیشتر بخوانید: مزایا و معایب پارچه نخ پنبه
نخ ATY
نخ ATY نوعی نخ DTY است که در مجاورت فشار هوا کوبیده می‌شود. این کار باعث می‌شود که اجزای تشکیل دهنده نخ کاملاً در هم فرو رفته، ظاهر و ماهیتی شبیه به نخ طبیعی پیدا کنند. نخ‌های ATY با پسوند ایرتکسچره خوانده می‌شوند و از سبک وزن بودن و میزان جذب آب پایین آنها می‌توان به عنوان مهم‌ترین ویژگی‌های نام برد. کاربرد نخ ایرتکسچره در صنعت نساجی بسیار زیاد است؛ علاوه بر تولید پارچه و منسوجات، از این نخ به عنوان نخ تار، پود و چله فرش استفاده می‌شود.
نخ اینتر مینگل
نخ اینتر مینگل را می‌توان نمونه خاص دیگری از نخ پلی استر دانست؛ این نخ نیز از الیاف DTY به دست آمده و روش تولید آن به این صورت است که در طول نخ DTY جوش‌هایی با فاصله منظم و مشخص زده می‌شود. شایان ذکر است که گذر از مرحله تکسچرایزینگ باعث می‌شود که نخ اینتر مینگل تا حد زیادی شبیه نخ‌هایی شود که با استفاده از الیاف طبیعی تولید شده‌اند.
نخ اینتر مینگل، علاوه بر داشتن درجه استحکام و دوام بالا، لطیف و حجیم است؛ برای تولید انواع پارچه لباسی، رومبلی و روتختی، روبالشی و موارد مشابه کاربرد دارد.
نخ استیپل
از ریسیدن الیاف بریده شده فیلامنت به روش چرخانه‌ای، نخ استیپل به دست میآید که نوعی نخ پلی استر محسوب شده و امروزه مصارف متعددی در نساجی دارد. لازم به توضیح است که نخ فیلامنت، نوعی الیاف مصنوعی حاصل از پلی پروپیلن است که به حجیم بودن مشهور بوده، نرم، درخشان، محکم و مقاوم است.
بیشتر بخوانید: نخ پنبه چیست؟
کاربردهای انواع نخ پلی استر
نخ پلی استر متنوع است و به تبع این مسئله، ارقام مختلف آن کاربردهای گوناگونی دارند. در این بخش از نوشتار قصد داریم به مصارف برخی از ارقام مهم نخ پلی استر اشاره کنیم. قبل از هر چیز باید خاطرنشان کرد، تنوع بالای نخ پلی استر باعث می‌شود که بتوان حضور آن را در انواع پارچه‌ها و لباس‌ها، همچنین کالاهای خواب مشاهده کرد.
کاربردهای نخ POY
نخ POY یکی از پرکاربردترین محصولات حوزه خود است. همان طور که می‌دانیم، از این نخ برای تولید نخ‌های ATY و DTY استفاده می‌کنند. سوای از این، نخ POY کاربرد زیادی برای تولید پارچه‌های پرده‌ای و رومبلی دارد؛ همچنین به میزان بالایی برای تهیه پوشاک ورزشی و برخی البسه زمستانی به کار می‌رود.
برخی دیگر از مصارف نخ POY عبارتند از:
- تولید جوراب
- تولید لباس زیر
- ساخت فیلتر
- تهیه لباس کار
- بافت پارچه‌های کشی
شایان ذکر است که استحکام و ضد حساسیت بودن نخ مذکور باعث می‌شود که علاوه بر لباس‌های راحتی و پیراهن‌های معمولی، برای تهیه لباس کار نیز از آن استفاده شود؛ همچنین ویژگی ضد میکروبی این نخ موجب می‌گردد که برای تهیه پارچه‌های نظافت نیز کاربرد داشته باشد.
بیشتر بخوانید: الیاف پنبه چیست؟
کاربردهای نخ FDY
FDY را می‌توان پرمصرف‌ترین نوع نخ پلی استر دانست؛ علاوه بر تولید پارچه رومبلی و پرده‌ای، برای تولید انواع پارچه کرپ، پارچه‌های چادری، روسری و پارچه توری نیز از آن استفاده می‌شود. علاوه بر اینها نخ FDY ماده اولیه نخ‌های شانل و راشل است.
سایر کاربردهای نخ FDY به شرح زیر هستند:
- ساخت انواع ساک، کوله پشتی و چمدان
- تولید موکت و کفپوش
- تولید روکش‌های صنعتی مثل روکش اتومبیل
- تولید انواع پوشک، پد بهداشتی و دستمال مرطوب
- منسوجات بهداشتی مانند باند و لباس بیمارستانی
- ساخت کمربند ایمنی
مصارف نخ DTY
مصارف نخ DTY تا حد زیادی مشابه نخ POY است و به‌خصوص برای تولید پوشاک ورزشی زمستانی، رومبلی و پرده به کار می‌رود.
بیشتر بخوانید: نخ ویسکوز چیست؟
کاربردهای نخ ATY
بافت فرش ماشینی، تولید پتو و چادر مسافرتی از مهم‌ترین کاربردهای نخ ATY هستند. علاوه بر این برای تهیه روکش صندلی و شیلنگ استفاده می‌شود.
سخن پایانی
در انتها باید گفت برای خرید الیاف پلی استر، باید به یک مجموعه معتبر مراجعه کرد تا علاوه بر بهره‌مندی از محصول با کیفیت بالا، هزینه کمتری نیز پرداخت کرد. مجموعه فور پیلارز با سال‌ها سابقه در زمینه خرید و فروش انواع نخ و الیاف، بهترین گزینه برای خرید نخ پلی استر محسوب می‌شود. درصورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید با مشاوران ما تماس حاصل نمایید.